Curs 2009-2010
Programa específic de lliure elecció (Escola Superior Politècnica)
Tecnologies de la Informació i Comunicacions en Països en Vies de Desenvolupament (87319)
Objectius
Donar a conèixer als alumnes el potencial que ofereixen els TICS com a eines per al desenvolupament en països de baixos ingressos, així com els desafiaments que dificulten el seu aprofitament. Presentar l'evidència de l'impacte dels TICS en general i en quatre àrees claus: promoció de l'accés als TICS i formació de xarxes socials; ús de TICS per al desenvolupament educatiu i la salut; desenvolupament competitiu empresarial; i govern electrònic.
Donar oportunitat als estudiants perquè aprofundeixin sobre un tema del seu interès, analitzant l'experiència i l'evidència en forma sistemàtica.
Temari
Tema 1. Impacte dels TICS sobre el creixement, la competitivitat i el desenvolupament social (6h)
1.1. Metodologies d'Avaluació de l'Impacte dels TICS i el desafiament d'atribució
1.2. Creixement i TICS: Paradoxa de la Productivitat de Solow i evidència macroeconòmica recent (Internet i telefonia mòbil)
1.3. Competitivitat Empresarial i TICS: importància creixent de petites empreses
1.4 Impacte: Comunicació i xarxes socials
1.5 Evidència de l'impacte social dels TICS en àrees rurals i en suport a grups tradicionalment marginats i en sectors d'importància per a l'equitat.
Tema 2. Accés als TICS (6h)
2.1 Telecentres d'accés públic a Internet
2.1.2 Tipus de telecentres, evolució
2.1.3 alfabetització digital, sostenibilitat, el desafiament rural
2.1.4 Impacte: comunicació, xarxes socials, capacitació, empreses de servei, servei públic.
2.2. Telefonia mòbil (evolució recent, impacte, formació de xarxes i serveis)
2.3 Rol de l'Estat
2.3.1 Regulació
2.3.2 Formes d'intervenció i subsidi
Tema 3 Innovació i desenvolupament tecnològic en països pobres (4h)
3.1 Innovació empresarial per servir mercats de baixos ingressos
3.2 Innovació tecnològica per al desenvolupament en comunitats rurals
Tema 4. TICS per millorar l'educació i la salut (4h)
4.1 L'Impacte dels TICS en el sector educatiu
4.2 L'Impacte dels TICS en el sector salut
4.3. Programes D'èxit: Experiències i Lliçons
Tema 5. Tics, competitivitat i desenvolupament empresarial (4h)
5.1 Ús d'Internet i sistemes empresarials
5.2 Telefonia mòbil i desenvolupament de microempreses
Tema 6. Govern electrònic i m-govern (6h)
6.1 Govern electrònic i efectivitat i eficiència en el servei públic
6.2 Participació ciutadana i TICS
6.3 m-govern (serveis de govern via mòbils)
6.4 Aplicacions de govern electrònic de ràpida implementació
6.5 Reenginyeria de processos de govern
6.6 Impacte i sostenibilitat d'iniciatives de govern electrònic
Competències de l'assignatura
- Estar familiaritzat amb les diferents perspectives per a l'anàlisi d'impacte dels TICS i de les dificultats que plantegen la seva aplicació.
- Conèixer l'experiència internacional (organismes nacionals i internacionals) amb l'aplicació de polítiques públiques de promoció de les TIC en països en via de desenvolupament i reconèixer les oportunitats igual que els desafiaments.
- Conèixer amb més gran profunditat les possibilitats i limitacions associades amb l'ús dels TICS per al desenvolupament en un tema específic d'interès per a l'alumne.
Avaluació
Els alumnes realitzaran un test de coneixements sobre cada mòdul de l'assignatura i un treball de síntesi sobre algun dels grans temes proposats pel professor a l'inici del curs.
Bibliografia
Impacte de les TICs sobre el creixement, la competitivitat i el desenvolupament social
Boase, Jeffrey, John B. Horrrigan, Barry Wellman, and Lee Rainie, The Strength of Internet Ties: The internet and email aid users in maintaining their social networks and provide pathways to help when people face big decisions, January 25, 2006. (www.pewinternet.org/PPF/r/172/report_display.asp)
Dedrick, Jason, Vigía Gurbaxani and Kenneth L. Kramer, "Information Technology and Economic Performance: A Critical Review of the Empirical Evidence", AMC USD 300 000 Vol. 35, No. 1, March 2003.
The Economist, "To do with the Price of Fish: How do Mobile Phones Promote Economic Growth? A new paper provides a vivid example, 10 May 2007. (www.economist.com/finance/PrinterFriendly.cfm?story_id=9149142)
Odzlyko, Andrew, The Delusions of Net Neutrality, 2008. (www.dtc.umn.edu/~odlyzko/doc/net.neutrality.delusions.pdf)
Accés a les TICs
Galperín, Hernán and Mariscal, Judith, "Poverty and Mobile Telephony in Latin America and the Caribbean", Diálogo Regional sobre la Sociedad de la Información (DIRSI), (www.dirsi.net/espanol/content/view/190/41/)
Jordana, Jacint and Sancho, David, "Policy networks and market opening: Telecommunications liberalization in Spain", European Journal of Political Research 44: 519-546, 2005. (www.blackwell-synergy.com/doi/pdf/10.1111/j.1475-6765.2005.00237.x)
Kuriyan, Renee, and Toyama, Kentaro, "Review of Research on Rural PC Kiosks", 14 April 2007. (http://research.microsoft.com/research/tem/kiosks/Kiosks%20Research.doc)
Proenza, Francisco, "Demistifying Telecenter Sustainability and Impact", 2009 (Forthcoing).
Proenza, Francisco J., "The Road to Broadband Development in Developing Countries is though Competition Driven by Wireless and Internet Telephony", Journal of Information Technology for International Development, Volume 3, No. 2, Winter 2006. (www.mitpressjournals.org/doi/pdf/10.1162/itid.2007.3.2.21?cookieSet=1).
Wellenius, Björn, Closing the Gap in Access to Rural Communications: Chile 1995-2002, World Bank Discussion Paper No. 430, February 2002. (http://rru.worldbank.org/Documents/PapersLinks/1222.pdf)
Innovació i desenvolupament tecnològic en països pobres
Brewer, Eric, Michael Demmer, Melissa Ho, R.J. Honicky, Joyojeet Pal, Madelaine Plauché, and Sonesh Surana, The Challenges of Technology Research for Developing Regions, IEEE Pervasive Computing. Volume 5, Number 2, pp. 15-23, April-June 2006. (http://tier.cs.berkeley.edu/docs/challenges-ieee.pdf)
Flickenger, Rob, Corinna "Elektra" Aichele, Sebastian Büttrich, Laura M. Drewett, Alberto Escudero-Pascual and Louise Berthilson, Carlo Fonda, Jim Forster, Ian Howard, Kyle Johnston, Tomas Krag, Gina Kupfermann, Adam Messer, Juergen Neumann, Ermanno Pietrosemoli, Frédéric Renet, and Marco Zennaro, Wireless Networking in the Developing World: A practical guide to planning and building low-cost telecommunications infrastructure, 2nd edition, Dec. 2007. (http://wndw.net/)
Proenza, Francisco J., Philippines Country Report: Applications, FAO Investment Centre Working Paper prepared for World Bank, June 2007. (www.e-forall.org/pdf/PHReport_3June2007.pdf)
TICs per a millorar l'educació i la salut
Condie, Rae Condie, Munro, Bob, Seagraves, Liz and Summer Kenesson, "The impact of ICT in schools: a landscape review", Quality in Education Centre, University of Strathclyde, January 2007. (http://publications.becta.org.uk/display.cfm?resID=28221&page=1835)
Chetley, Andrew (ed.), Improving Health, Connecting People: The Role of ICTs in the Health Sector of Developing Countries:A Framework Paper, Infodev Working Paper, 31 May 2006. (www.infodev.org/en/Article.209.html)
Sánchez, Jaime, y Salinas, Alvaro, "ICT & learning in Chilean schools: Lessons learned", Computers and Education, Vol 51, 2008. (http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1405471)
Trucano, Michael, Knowledge Maps: ICTs in Education, Infodev ICT and Education Series, 2005. (www.infodev.org/en/Publication.8.html)
Tics, competitivitat i desenvolupament empresarial
Aral, Sinan, Brynjolfsson, Erik, and Wu, D.J., "Which Came First, IT or Productivity? The Virtuous Cycle of Investment and Use in Enterprise Systems", Twenty Seventy International Conference on Information Systems, Milwaukee, 2006. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=942291
Donner, Jonathan, "The use of mobile phones by microentrepreneurs in Kigali, Rwanda: Changes to social and business networks", Information Technologies and International Development, Vol, 3, No. 2, 2007. (www.mitpressjournals.org/doi/abs/10.1162/itid.2007.3.2.3)
Jagun, Abi, Heeks, Richard, and Whalley, Jason, "Mobile Telephony and Developing Country Micro-Enterprise: A Nigerian Case Study", Development Informatics Working Paper No. 29, 2007. (www.sed.manchester.ac.uk/idpm/research/publications/wp/di/di_wp29.htm)
Porter, Michael, Strategy and the Internet, Harvard Business Review, March 2001. (www.cis.gsu.edu/~emclean/R0103Dp2.pdf)
Whitaker, Jonathan, Nigel Melville, Robert Plice and Jason Dedrick, "Internet Business Practices Across the Globe: Lessons from Emerging Economies", 9 September 2007. (http://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm/SSRN_ID1023661_code.pdf?abstractid=1017995&mirid=1)
Govern electrònic i efectivitat i eficiència en el servei públic
Subhash Bhatnagar, Nupur Singh, Results from a Study of Impact of E-government Projects in India, Paper presented at Quatar ICTD Conference 2009.
Proenza, Francisco J., Sergio Iván Salas Meza, Abdulla Aleter, Francisco Pérez-Trejo and Kayan Jaff, The Future of Extension: Chile's Advice Online Service, Information Technology for Development, December 2005, Volume 12, Issue 1 , Pages 77 - 86. (www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/abstract/112207497/ABSTRACT).
Proenza, Francisco J., State Purchases from Micro, Small and Medium Enterprises - The Peruvian Experience, November 2003, in Connected for Development: Information Kiosks and Sustainability, United Nations ICT Task Force and Digital Partners publication, November 2003. (www.unicttaskforce.org/perl/documents.pl?id=1361)
Proenza, Francisco J., Information Systems and Land Administration, FAO-World Bank Cooperative Program Report No. 07/024 CP-LAC, April 2007. Presented at Sixth Regional Conference of the International Federation of Surveyors, FIG, in Costa Rica on 12-15 November 2007 (www.fig.net/costarica/).
Rais Bin Abdul, Karim, Muhammad, "Reengineering the Malaysian Public Service and the Use of Information Techonology in Promoting Efficiency and Quality" Asian Review of Public Administration, Vol. VIX, No. 1 (January-June 1997) (http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/EROPA/UNPAN001414.pdf)
Bibliografia recomenada:
Els alumnes seran orientats en la identificació de documents relacionats amb el tema que seleccionin per a preparar el seu treball.