Curs 2014-2015
Facultat de Dret
Criminologia (82890)
Tema 1: La criminologia i la seva relació amb altres disciplines que estudien el delicte
- Definició i mètodes de la criminologia
- Prevenció i sanció de la delinqüència. Aspectes positius i normatius
- Criminologia, dret penal i política criminal: la difícil convivència
Tema 2: Teories de la criminalitat al llarg de la història
Primers anys:
- La racionalitat com pressupost: l'Escola Clàssica de Beccaria i Bentham
- Enfocaments positivistes: de la biologia a la sociologia
La revolta antipositiviste:
- Interaccionisme simbòlic i teories del etiquetamiento
- L'aparició de les criminologies "crítiques"
L'altra revolta antipositiviste:
- La crisi de la resocialització i l'auge de la criminologia "administrativa"
- Teoria de l'activitat rutinària i enfocament de l'elecció racional: les criminologies de la vida quotidiana
Tema 3: Corrents criminològics actuals:
La societat del control:
- Justícia actuarial: la criminologia com gestió de riscos
- "Criminologies de l'altre": la seva relació amb "el dret penal de l'enemic"
Torna el positivisme?:
- Criminologia i biologia: de Lombroso als gens
- Criminologia i psicologia: la criminologia del desenvolupament i la "teoria general del crim" de Gottfredson i Hirschi
- Prevenció del crim basada en l'evidència: l'informe "Sherman"
- Anàlisi econòmica de la política criminal
Bibliografia obligatòria
- Cid Moliné, José/Larrauri Pijoan, Elena: Teorías criminológicas. Bosch, Barcelona 2001.
- Garland, David: La cultura del control. Gedisa 2005 (original en inglés: The Culture of Control. Chicago University Press 2001).
Bibliografia recomanada
Obres generals:
- Garrido, Vicente/Stangeland, Per/Redondo, Santiago: Principios de criminología, 2ª ed., tirant lo blanch, Valencia 2001.
- Lilly, Robert J./Cullen, Francis T./Ball, Richard A.: Criminological Theory. Context and Consequences, 3ª ed., Sage, Thousand Oaks, Londres, Nueva Delhi, 2002.
- Serrano Maíllo, Alfonso: Introducción a la criminología. 2ª ed., Dykinson, Madrid 2003.
- Vold, George B./Bernard, Thomas J./Snipes, Jeffrey B.: Theoretical Criminology, 5ª ed., Oxford University Press, Nueva York, 2002.
Bibliografia temàtica:
Tema 1:
- Cid Moliné, José/Larrauri Pijoan, Elena: Teorías criminológicas. Bosch, Barcelona 2001 (capítulo I).
- Serrano Maíllo, Alfonso: Introducción a la criminología. 2ª ed., Dykinson, Madrid 2003 (capítulos I y IV).
- Materiales entregados por el profesor.
Tema 2:
- Beccaria, Cesare: De los delitos y de las penas. El original italiano es del año 1749. Hay traducción al catalán, Dels delictes i de les penes, hecha por Jordi Moners i Sunyol y publicada por Edicions 62, Barcelona 1989; existen varias ediciones en castellano, siendo indiferente cuál se escoja).
- Becker, Gary: "Crime and Punishment: An Economic Approach". Journal of Political Economy 76: 2 1968, pp. 169-217.
- Becker, Howard S.: Outsiders. Studies in the Sociology of Deviance. Free Press, Londres/Nueva York, 1963.
- Clarke, Ronald V./Cornish, Derek B.: "Rational Choice", en Paternoster/ Bachman (eds.): Explaining Criminals and Crime. Essays in Contemporary Criminological Theory. Roxbury Publishing, Los Angeles 2001, pp. 23-42.
- Cohen, Stanley: "Guilt, Justice, and Tolerance: Some Old Concepts for a New Criminology", en Against Criminology, Transaction Books, New Brunswick (Estados Unidos)/Oxford, 1988, pp. 114-145.
- Hart, H.L.A.: "Bentham and Beccaria", en (el mismo) Essays on Bentham: Studies in Jurisprudence and Political Theory. Oxford University Press 1982.
- Martinson, Robert: "What works? Questions and Answers About Prison Reform". Public Interest 35, 1974, pp. 22-35.
- Matza, David: Becoming Deviant. Prentice Hall, New Jersey 1969.
- Paternoster, Raymond/Bachman, Ronet: "Classical and Neuve Classical Schools of Criminology. Deterrence, Rational Choice and Situational Theories of Crime". En Paternoster/Bachman (eds.): Explaining Criminals and Crime. Essays in Contemporary Criminological Theory. Roxbury Publishing, Los Angeles 2001, pp. 11-22.
- Stangeland, Per: "La criminología europea: entre la utopía y la burocracia. Esbozo para una criminología realista en España", en Revista de Derecho Penal y Criminología, 2ª época, núm. 1, 1998, pp. 207-219.
- Wilson, James Q.: Thinking About Crime. Basic Books, Nueva York 1975.
Tema 3:
- Braithwaite, John: "El nuevo Estado regulador y la transformación de la criminología", en Cuadernos de Doctrina y Jurisprudencia Penal, año VII, nº 13, 2001 (trad. de Font/Oberlin), pp. 43-73.
- Christie, Nils: Crime Control as Industry. Towards GULAGS, Western Style, 3ª ed. Routledge, Londres y Nueva York, 2000.
- Clarke, Ronald V./Cornish, Derek B.: "Rational Choice". In Paternoster/ Bachman (eds.): Explaining Criminals and Crime. Essays in Contemporary Criminological Theory. Roxbury Publishing, Los Angeles 2001, pp. 23-42.
- Cohen, Mark A.: "Measuring the Costs and Benefits of Crime and Justice", en Criminal Justice 2000, vol. 4: Measurement and Analysis of Crime and Justice. US. Department of Justice. Office of Justice Programs. Washington 2000, pp. 263-315 ( http://www.ojp.usdoj.gov/nij/criminal_justice2000/vol4_2000.html ).
- Díez Ripollés, José Luis: "De la sociedad del riesgo al derecho penal del enemigo: un debate desenfocado, en Revista Electrónica de Ciencia Penal y Criminología nº 7, 2005 (http://criminet.ugr.es/recpc/07/recpc07-01.pdf )
- Donohue, John: "Fighting Crime. An Economist´s View". The Milken Institute Review. First Quarter 2005, pp. 47-58.
- Feeley, Malcolm/Simon, Jonathan: "Actuarial Justice: the Emerging New Criminal Law", en Nelken (editor): The Futures of Criminology. Sage, Londres et al, 1994, pp. 173-201.
- Garland, David: "Ideas, Institutions and Situational Crime Prevention", en von Hirsch/Garland/Wakefield (eds.): Ethical and Social Perspectives on Situational Crime Prevention, Hart Publishing, Oxford et al., 2000, pp. 1-16.
- Gottfredson, Michael/Hirschi, Travis: A general theory of crime. Stanford University Press. Stanford, 1990.
- Harcourt, Bernard E.: "From the Ne´er-Do-Well to the Criminal History Category: The Refinement of the Actuarial Model in Criminal Law". Law and Contemporary Problems vol. 66, 2003, pp. 99-152.
- Jones, Owen D.: "Sex, Culture, and the Biology of Rape. Toward Explanation and Prevention", en California Law Review 87, Julio de 1999, pp. 827-941.
- Pettit, Philip: "Is Criminal Justice Politically Feasible?", en Buffalo Criminal Law Review, 2002, pp. 427-450.
- Sherman, Lawrence W./Farrington, David P./Welsh, Brandon C./ Mackenzie, Doris Layton: Evidence-Based Crime Prevention. Routledge, Londres/Nueva York 2002.
- Silva Sánchez, Jesús-María: La expansión del Derecho penal. Aspectos de la política criminal en las sociedades postindustriales. 2ª ed. Civitas, Madrid 2001.
- Valverde Molina, Jesús: La cárcel y sus consecuencias. 2ª ed. Ed. Popular, Madrid 1997.
- Welsh, Brandon C.: "Monetary Costs and Benefits of Correctional Treatment Programs: Implications for Offender Reentry". Federal Probation 68:2, septiembre de 2004, pp. 9-13.
- Wool, Jon/Stemen, Don: Changing Fortunes or Changing Attitudes? Sentencing and Corrections Reforms in 2003, marzo de 2004 (disponible en PDF en http://www.vera.org/publication_pdf/226_431.pdf ).