Curs 2010-2011

Llicenciatura en Administració i Direcció d'Empreses
Llicenciatura en Economia

Economia del Medi Ambient (11870)

Tema 0. Presentació del curs
El curs inclou visites a institucions i instal·lacions relacionades amb el medi ambient. Si és necessari s'adaptarà la durada del bloc temàtic X.

BLOC I. Sistemes ecològics i economia

Tema 1.- Sistemes ecològics. Els serveis del medi ambient. Problemes actuals
Cap.1 de AZQUETA  D. (1994) Introducción a la economía ambiental, Mc Graw Hill, Madrid
Cap. 1  de VEGARA J.Ma. coord., BARRACÓ H., COLLDEFORNS M., RELEA F., RODRIGUEZ. (2004)
SACHS J.(2008) Economía para un planeta abarrotado, Random House Mondadori, Barcelona

Tema 2.-Anàlisi integral de la producció i el consum. Mecanismes d´assignació de recursos
ANDERSON C.L. (1987) The Production Process: Inputs and Wastes, JEEM, 14, 1-12,, 1987
ARROW K.J.(1969a) The Organization of Economic Activity: Issues Pertinent to the Choice of Market versus Non-market Allocation, in The Analysis and Evaluation of Public Expenditures: The PPB System, The Joint Economic Committee Compendium, 91st Congress, 1st Session, Vol.1, 1969

BLOC II. Mercats. Externalitats i bens públics

Tema 3. Mercats. Bens i mals. Mercats i externalitats. Tipologia. Bens públics, purs, impurs, globals. Les externalitats i els bens publics
DASGUTA P. (2007) Economics. A very Short Introduction, Oxford University Press, Oxford UK.
Cap.5  de KOLSTAD Ch.(2001) Economía ambiental,  Oxford University Press México
Cap. 2 de VEGARA J.Ma. (director), BUSOM I.,COLLDEFORNS M., GUERRA A.I., SANCHO F. (2009) El canvi climàtic: anàlisi i política econòmica. Una introdució, Publicacions La Caixa, Servei d´Estudis, Barcelona. http://www.lacaixa.comunicacions.com/se/pbei.php?idioma=cat&llibre=36

Tema 4. Condicions d´existència de mercats. Drets de propietat. Medi ambient i creació de mercats
ARROW  K. (1985) Potential and Limits of the Market in Ressource Allocatio" in Feiwell,G.R.ed.(1985) Issues in Contemporary microeconomics and Welfare, Macmillan, New York.
Cap.2 de VEGARA J.Ma. (director), BUSOM I.,COLLDEFORNS M., GUERRA A.I., SANCHO F. (2009)

Tema 5. Internalització d´externalitats, El "Teorema" de Coase. Instruments.  Falles públiques
Cap.3 de LABANDEIRA X., LEÓN C.J., VAZQUEZ MA.X  (2006) Economía ambiental, Pearson Prentice Hall, Madrid.
Sección 2.5 de AZQUETA  D. (1994) Introducción a la economía ambiental, Mc Graw Hill, Madrid.
WOLF Ch. (1993) Mercados o Gobiernos, Instituto de Estudios Fisacles, Madrid.

Tema 6. El canvi climàtic. Externalitats locals i bens públics globals
Cap.1 de VEGARA J.Ma. (director), BUSOM I.,COLLDEFORNS M., GUERRA A.I., SANCHO F. (2009).
KAUL  I., CONCENÇAIO P., Le GOULVEN  K., MENDOZA R.U. (2003) Provinding Global Public Goods, Published for The United Nations Development Program, Oxford University Press, New York USA, Oxford UH.

BLOC III. Instruments

Tema 7. Instruments (I) Models lineals: inputs directes i indirectes. Continguts energètics i similars
MANRESA A., SANCHO F., VEGARA J.Ma. (1998) Measuring Commodities' Commodity Content, Economic Systems Research, Vol.10, No.4.
VEGARA J.Ma. (1979) Economía política y modelos mulisectoriales, Ed.Tecnos, Madrid.

Tema 8. Instruments (II). Programació matemàtica Optimització en temps continu o discret. Complementarietat lineal. Teoria del control òptim
Caps.3 i 8 de VEGARA J.Ma. (1975) Programación matemática i cálculo económico. Teoria y aplicaciones, Ed.Vicens Vivs, Barcelona.

Tema 9. Instruments (III) Descentralització. Separabilitat estàtica i dinàmica
Caps.6 i 8 de VEGARA J.Ma. (1975) Programación matemática i cálculo económico. Teoria y aplicaciones, Ed.Vicens Vivs, Barcelona.

Tema 10. Un model del sector energètic amb restriccions d´emissions
Cap. 3 (3.6) de VEGARA J.Ma. (1975) Programación matemática i cálculo económico. Teoria y aplicaciones, Ed.Vicens Vives, Barcelona.

BLOC  IV. Sistemes d´informació

Tema 11. Sistemes d´informació mediambientals. Indicadors. Contabilitat ambiental. Input-output. Petjada ecològica
Caps.7 i 8 de AZQUETA D. (2008) Introducción a la economía ambiental, Mac-Graw Hill, Madrid.
MANRESA A., SANCHO F. (1997) El anàlisis medioambiental y la tabla input-output. Cálculos energéticos y emisiones de CO2, Comissió de Medi Ambient i Serveis Urbans, Ajuntament de Barcelona.

Tema 12. Sistemes d´informació mediambientals. Indicadors. Comptes satèlits. Contabilitat ambiental. Comptes satèlits
Caps. 5  de VEGARA J.Ma. coord., BARRACÓ H., COLLDEFORNS M. , RELEA F., RODRIGUEZ. (2004).
MÉDA D.(1999) Au-delà du PIB, Campsactuel, Paris.
Commission on the Measuremnt of Economic Performance and Social Progress (2009) Survey on existing approaches to measuring socio-economic progress

BLOC  V. Anàlisis sectorials

Tema 13. Anàlisis sectorials (I): L´atmosfera.  El cicle de l´aigua. Els residus
Caps. 9, 10, 11 de VEGARA J.Ma. coord., BARRACÓ H., COLLDEFORNS M., RELEA F., RODRIGUEZ. (2004).
Caps. 4, 7, 8de ROGERS J.J.W, GEOFFREY FEISS, P. (1998) People and the Earth,  Cambridge U.P., Cambridge UK.

Tema 14. Anàlisis sectorials (II): Energia. Canvi climàtic
13 i 14 de VEGARA J.Ma. coord., BARRACÓ H., COLLDEFORNS M., RELEA F., RODRIGUEZ. (2004).
Caps. 5, 8 de ROGERS J.J.W, GEOFFREY FEISS, P. (1998) People and the Earth,  Cambridge U.P., Cambridge UK.

BLOC VI. Anàlisi cost-benefici

Tema 15. Anàlisi cost-benefici. Etapes.  Excedent del consumidor i del productor. Distribució
Cap.6 de AZQUETA  D. (1994) Introducción a la economía ambiental, Mc Graw Hill, Madrid.
Cap.4 de LABANDEIRA x., LEÓN C.J., VAZQUEZ MA.X  (2006) Economía ambiental, Pearson Prentice Hall,  Madrid.
Caps.2 i 3 de DASGUPTA A., PEARCE D.W. (1972) Cost-Benefit Analysis, MacMillan, Londres.

Tema 16. Taxonomia de valors. Evaluació d´impactes. Avaluacions revelades o declarades. Metodologies: directes de mercat, indirectes: cost del desplaçament, preus hedònics, anàlisi de contingència. Límits
Segunda Parte de AZQUETA D. (1994) Valoración económica de la calidad ambiental, McGraw Hill, Madrid.
Cap.4 de AZQUETA  D. (1994) Introducción a la economía ambiental, Mc Graw Hill, Madrid.
Cap.5 de LABANDEIRA X., LEÓN C.J., VAZQUEZ MA.X  (2006) Economía ambiental, Pearson Prentice Hall,  Madrid.

Tema 17. Experiències de valoració
Tercera Parte de AZQUETA D. (1994) Valoración económica de la calidad ambiental, McGraw Hill, Madrid.
Cap.6 de LABANDEIRA X., LEÓN C.J., VAZQUEZ MA.X  (2006) Economía ambiental, Pearson Prentice Hall,  Madrid.

Tema 18. Risc i Incertesa. Irreversibilitats. Principi de Precaució. Avaluació integral. Models d´avaluació integral
Cap. 4i i 5 de VEGARA J.Ma. (director), BUSOM I.,COLLDEFORNS M., GUERRA A.I., SANCHO F. (2009) El canvi climàtic: anàlisi i política econòmica. Una introdució, Publicacions La Caixa, Servei d´Estudis.
Cap.5 de VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).

Tema 19. Decisions multiobjectiu
MUNDA G.(2008) Social Multi-criteria Evaluation for a sustainable economy, Springer, Berlin.
JANSSEN R., MUNDA G., (2008) Multicriteria methods for quantitative, qualitative and fuzzy evaluation problems inclòs a Van den BERGH J.C.J.M. ed.(1999) Handbook of Environmental and Ressource Economics, Edward Elgar Cheltenham UK, Northampton MA USA.

BLOC  VII. Polítiques i procediments

Tema 20. Polítiques: Tipologia. Les condicions institucionals. Criteris d´avaluació, Lab. cap. 7
COLLDEFORNS M. (2009) in VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).
Cap.7 de LABANDEIRA x., LEÓN C.J., VAZQUEZ MA.X  (2006) Economía ambiental, Pearson Prentice Hall,  Madrid.
WEITZMAN  M.L. (1974) Price vs.Quantities, Review of Economic Studies, 41, 477-491.

Tema 21 Politiques (I): Instruments de mercat: fiscalitat, mercats de permisos d´emissió
Cap.9 de AZQUETA  D. (1994) Introducción a la economía ambiental, Mc Graw Hill, Madrid.
MONTGOMERY W.D(1972)  Market in Licenses and Efficient Pollutin Control Programs, Journal of Economic Theory 5,395-418.

Tema 22. Polítiques (II) Regulacions. Estàndards
COLLDEFORNS M. (2009) in VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).

Tema 23. La fiscalitat mediambiental. Fiscalitat verda
OCDE (2007) Economía política de los tributos relacionados con el medio ambiente, Paris.

Tema 24. Polítiques (III): R+D+i; difusió
BUSOM I. (2009) in VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).
VEGARA J.Ma., Medio ambiente, innovación y cambio tecnológico, publicado en Lecturas de Economía y Medio Ambiente, Consejo General de Colegios de Economistas, Madrid, 1998.

Tema 25. EXEMPLES. Energia. Boscos
PALMER Ch., ENGEL S. (2009) Avoided Deforestation, Routledge, London UK, New York USA.

VIII. El canvi climàtic

Tema 26. El canvi climàtic: catacterístiques i dinàmica. Impactes. Mitigació i adaptació. Generacions futures i taxa de descompte
STERN N.(2007) The Stern Review, Cambridge University Press, Cambridge.
Cap.4 de VEGARA J.Ma. (director), BUSOM I.,COLLDEFORNS M., GUERRA A.I., SANCHO F. (2009).

Tema 27. Cooperació internacional. El Protocol de Kyoto. Post-Kyoto
AENOR (2009) Mecanismos para la reducción de emisiones de gases de efecto invernadero, AENORediciones, Madrid.
Cap2 VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).

Tema 28. Mercats de permisos. Mecanismes de desenvolupament net i implementació conjunta
Cap 6 de COLLDEFORNS M. (2009) in VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).
DENNY ELLERMAN A., et al  (2007) Allocation in the European Emissions Trading Scheme, Cambridge Uiversity Press, Cambridge UK.

IX. Creixement i medi ambient

Tema 29. Creixement i innovació. Externalitats, bens públics i creixement
ROSENBERG N., BIRDZELL jr. L.E. (1986) How the West Grew Rich, Basic Books, New York.
Cap. 2 de VEGARA J.Ma. (1987) Ensayos sobre innovación tecnológica, Ed.Tecnos, Madrid.
MARX K., El capital, Siglo XXI, México.
SCHUMPETER J.A. (1956) Teoria del desenvolvimiento económico, FCE, México.

Tema 30. Ciència, tecnologia. Innovació. Difusió
Part 4  de ROSENBERG N. (1976) Perspectives on Technology, Cambridge U.P. Cambridge UK.
Cap.1 de VEGARA J.Ma. (1987) Ensayos sobre innovación tecnológica, Ed.Tecnos, Madrid.

Tema 31. Tecnologies ambientals.Tecnologies de final de procés. Tecnologies netes
Cap.13 de KEMP R. (1997)  Environement Policy and Technical Change, Edward Elgar, Cheltenham UK.
VEGARA J.M. (1998) Medio ambiente, innovación y cambio tecnológico, publicado en Lecturas de Economía y Medio Ambiente, Consejo General de Colegios de Economistas, Madrid, 1998.
Cap.2.1. deVEGARA J.Ma. (2009) Escrits sobre innovació tecnológica, medi ambient y sostenibilitat, Ajuntament de Barcelona, Barcelona.

Tema 32. Creixement i recursos naturals
BARNETT  H.J., MORSE Ch. (1963) Scarcity and Growth, Johns Hopkin University Press, Baltimore and London.
Caps.3 i 7 de ROSENBERG N.1982) Inside the Black Box: Technology and Economics, Cambridge University Press, Cambridge

X. Recursos renovables i no-renovables

Tema 33. Economia dels recursos renovables (I). Bancs de pesca
PEARCE D.W., Turner R.K (1995) Economía de los recursos naturales y del Medio Ambiente, Colegio de Economistas de  Madrid, Madrid.
Cap.6 de ROMERO C. (1997) Economía de los recursos ambientales y naturales, Alianza Editorial, Madrid.

Tema 34. Economia dels recursos renovables (II) Boscos
PEARCE D.W., Turner R.K (1995) Economía de los recursos naturales y del Medio Ambiente, Colegio de Economistas de  Madrid, Madrid.
Caps.7 i 8 de ROMERO C. (1997) Economía de los recursos ambientales y naturales, Alianza Editorial, Madrid.
WiILLIAMS M.R.W. (1990) La presa de decisions en la gestió forestal, Diputació de Barcelona.

Tema 35. Economia dels recursos no reproduïbles (I)
AZQUETA D., FERREIRO. (1994) Análisis y gestión de recursos naturales, Alianza Editorial, Madrid.
PEARCE D.W., Turner R.K (1995) Economía de los recursos naturales y del Medio Ambiente, Colegio de Economistas de  Madrid, Madrid.
Cap. 4 de ROMERO C. (1997) Economía de los recursos ambientales y naturales, Alianza Editorial, Madrid.

Tema 36. Economia dels recursos no reproduïbles (II)
AZQUETA D., FERREIRO. (1994) Análisis y gestión de recursos naturales, Alianza Editorial, Madrid.
PEARCE D.W., Turner R.K (1995) Economía de los recursos naturales y del Medio Ambiente, Colegio de Economistas de  Madrid, Madrid.
Cap.  de ROMERO C. (1997) Economía de los recursos ambientales y naturales, Alianza Editorial, Madrid.

XI. Sostenibilitat

Tema 37. Desenvolupament sostenible (I). Conceptualitzacio. Sostenibilitat feble i forta. Formes de capital
Caps. 4, 16 i 17 de VEGARA J.Ma. coord., BARRACÓ H., COLLDEFORNS M., RELEA F., Rodríguez Pau. (2004) Introducción al Medio Ambiente  y a la Sostenibilidad, Vicens Vives, Barcelona.
OSE (2009) Sostenibilidad en España 2008, Observatorio de la sostenibilidad, Madrid.
PEARCE D. (1998) Economics and Environement, Edward Elgar, Cheltenhan UK.

Tema 38. Desenvolupament sostenible (I I). Les generacions futures. Models
ANAND S., SEN A. (2000) Human Development and Economic Sustainability, World Development, Vol.28, No.12.
Cap 4 de VEGARA J.Ma. (director), Busom,I.,Colldeforns M., Guerra A.I., Sancho F. (2009).

Bibliografia general

Manuals
­AZQUETA  D. (1994) Introducción a la economía ambiental, Mc Graw Hill, Madrid.
­SILVESTRE J.(2006) Microeconomia, Edicions UOC, Barcelona.
STIGLITZ J.E. (1992) La economía del sector público, A.Bosch ed., Barcelona.
VEGARA J.Ma. coord., BARRACÓ H., COLLDEFORNS M., RELEA F., Rodríguez Pau. (2004) Introducción al Medio Ambiente y a la Sostenibilidad, Vicens Vives, Barcelona.
VEGARA J.Ma. (director), BUSOM I.,COLLDEFORNS M., GUERRA A.I., SANCHO F. (2009) El canvi climàtic: anàlisi i política econòmica. Una introducció, Publicacions La Caixa, Servei d´Estudis, Barcelona.
VEGARA J.Ma. (2009) Escrits sobre innovació tecnològica, medi ambient i sostenibilitat, Ajuntament de Barcelona, Barcelona.

Problemes
CALAFAT C.,GARCÍA MOLLÁ M., PEREZ-OLAGUÉ R. (2007) Cuestiones y problemas de economía ambiental, Universidad Politécnica de Valencia, Valencia.

Lectures. Recopilacions
AGUILERA F., ALCANTARA V.,comps.(1994)  De la economía ambiental a la economía ecológica, Icaria, Barcelona.
AZQUETA D., FERREIRO. (1994) Análisis y gestión de recursos naturales, Alianza Editorial, Madrid.
BROMLEY D. W.ed.(1995) The Handbook of Environmental Economics, Blackwell, Cambridge, USA.
GRIFFIN J.M.,ed. (2003) Global Climate Change.The Science, Economics and Politics, Edward Elgar, Cheltenham,, Massachussets, USA.
HELM D. ed.(2005) Climate-change Policy, Oxford U.P., Oxford, New York.
MARTÍNEZ  ALIER J., ROCA J. (2000) Economía ecológica y política ambiental. Fondo de Cultura Económica, Mexico.
SCHNEIDER S., ROSENCRANZ A., NILES J.O. (2002) Climate Change Policy: A Survey, Island Press, Washington Usa.
TIETENBERG T., BUTTON K., NOJKAMP P.,eds.(1999) Environmental Instruments and Institutions, An Elgar Reference Collection, Cheltenham, UK., Northampton, USA.
Van den BERGH J.C.J.M. ed.(1999) Handbook of Environmental and Ressource Economics, Edward Elgar Cheltenham UK, Northampton MA USA.

Avaluació

Avaluació de desembre: existeixen dues modalitats:

2.1.-Modalitat 1
.examen final: qüestionari amb respostes tancades: 20 preguntes amb penalització d´errors. Ponderació 0,6
.treball escrit individual o en grup (grup màxim de 3. Extensió: 8-12 pgs.): ponderació 0, 3
.informe  individual d´dues visites (2 pgs.): ponderació total 0,1

2.2.-Modalitat 2
.examen final: qüestionari amb respostes tancades: 20 preguntes amb penalització d´errors. Ponderació 0,9.informe de dues  visites (2 pgs.): ponderació total 0,1

Avaluació de setembre: una única modalitat amb qüestionari de respostes tancades: 20 preguntes amb penalització d´errors.