L'objectiu de l'assignatura és donar a conèixer els principals models teòrics que expliquen el funcionament i la dinàmica de les relacions laborals generats per la disciplina sociològica. Donat el caràcter nacional de les relacions laborals, l'assignatura s'estructura amb una base comparativa dels models construïts en els principals països que servirà de referència empírica a les explicacions del paper dels agents socials, de la negociació i el conflicte en el context econòmic i social europeu i nord-americà.
Tema 1.
Introducció. Conceptes i definicions de les lògiques
d'acció i de les dinàmiques de resolució de
les relacions laborals. Relacions laborals, agents socials, negociació,
conflicte. Breu presentació de les característiques
principals de les relacions laborals a Europa, als Estats Units
i al Japó.
Tema 2.
Actors col·lectius i estratègies. Aproximacions teòriques
al paper de les organitzacions sindicals, les organitzacions empresarials
i els governs
Tema 3.
Caracterització i dinàmica de la negociació
col·lectiva i el conflicte. Anàlisi comparada.
Tema 4.
Models teòrics d'aproximació a les relacions laborals.
Experiències pluralistes, neo-corporatistes i llatines.
Tema 5.
Les relacions laborals en el marc del capitalisme modern: divergència,
convergència.
Bibliografia de referència:
CROUCH, Colin. Industrial Relations
European State Traditions. Oxford: Claredon Press, 1994
HYMAN, Richard; FERNER, A. New Frontier in European Industrial
Relations. Oxford: Blackwell Ltd., 1994
POOLE, Michael. Relaciones industriales. Modelos y orígenes
de la diversidad nacional. Madrid: MTSS, 1993.
REGINI, M. Uncertain Boundaries. The social and political construction
of european economics. Cambridge: Cambridge University Press, 1995.
WADDINGTON, J.; HOFFMAN, R. Trade Unions in Europe: facing challenges
and searching for solutions. Brussel·les: ETUI, 2001.
Bibliografia
ALBERT, Michel. Capitalismo contra
capitalismo. Barcelona: Paidós, 1992.
APPLEBAUM, E.; BAILEY, T., Berg, P. Manufacturing Advantage:
Why High-Performance Work Systems Pay Off, Ithaca, Cornell UP,
2000.
ARAGON, Jorge. Euro y empleo. Madrid: CES, 1998.
BACH, S., SISSON, K. (ed.). Personnel Management: A Comprehensive
Guide to Theory and Practice, Oxford: Blackwell, 2000.
BAGLIONI, G.; CROUCH, Colin. Las relaciones laborales en Europa.
El desafío de la flexibilidad. Madrid: MTSS, 1992.
BAIN, G.S. Relaciones Industriales en Gran Bretaña.
Madrid: MTSS, 1988.
BAMBER G. J. et al. "International and Comparative Employment Relations",
1998.
BECK, Ulrich. ¿Qué es la globalización.? Barcelona:
Paidós, 1998.
BERGER, Suzanne (ed.). La organización de los grupos de
interés en Europa Occidental. Madrid: MTSS, 1988.
BILBAO, Andrés. Modelos económicos y configuración
de las relaciones industriales. Madrid: Talasa Ediciones,
1999.
BLUESTONE, B.; BLUESTONE, I. Negociar el futuro. Una visión
alternativa de las relaciones laborales. Madrid: MTSS,
1996.
BOSCO, Alessandra; HUTSEBAUT, Martin. Social protection in
Europa. Brussel·les: European Trade Union Institut, 1997.Brunetta
i Dell´Aringa. Relaciones laborales y resultados económicos.
Madrid: MTSS.
Brusel·les: Transfer Review
CHIESI, A.M.; REGALIA, I.; REGINI, M. Lavoro e relazioni industriali
in Europa. Roma: La Nuova Italia Scientifica, 1995.
CLEGG, Hugh. El sindicalismo en un sistema de negociación
colectiva. Madrid: MTSS, 1986.
COLOMER, J.M. La política en Europa. Barcelona: Ariel,
1995.
Comissió Europea. Termination of employment relationships.
Legal situation in the Members States of European Union. Employment
and Social Affairs, 1997.
COMPSTON, Hugh. The new politics of unemployment. Londres:
Rouletdge, 1997.
Corporatismo y cambio. Austria, Suiza y las políticas
industriales. Madrid: MTSS.
CROUCH, C.; STREECK, W. Political Economy of Modern Capitalism:
Mapping Convergence and Diversity, Londres: Sage, 1997.
CROUCH, C.; PIZZORNO, A. El resurgimiento del conflicto de clases
en Europa Occidental. vol. 2, Madrid: MTSS, 1991.
CROUCH, Colin (ed.). Estado y economía en el capitalismo
contemporáneo. Madrid: MTSS, 1988.
DUNLOP, J.T.; GALENSON, W. El trabajo en el siglo XX. Madrid:
MTSS, 1985.
EATON J. "Comparative Employment Relations" Polity Press, 2000.
EATON, A.E.; KEEFE, J.H. (ed.) Employment Dispute Resolution
and Worker Rights in the Changing Workplace, Ithaca: Cornell
UP, 2000.
EBBINGHAUSS; HASSEL. The Role of Tripartite Concertation in the
Reform of the Welfare State. Brussel·les: Transfer Review, vol.
5., nº 1-2, 1999.
ESPINEAUX, A. et al. Negotiationg Employment. Compared forms
of Employment Regulation in Europe. Institut des Sciences du
Travail. Lovaina, 2000.
ESPING-ANDERSEN, G. Los tres mundos del estado del bienestar.
Valencia: Alfons El Magnànim, 1990.
ESPING-ANDERSEN, G.; REGINI, M. (ed.). Why Deregulate Labour
Markets, Oxford: Oxford UP, 2000.
FAIRBROTHER, P. Trade Unions at the Crossroads, London: Mansell,
2000.
FAJERTAG, G.; POCHET, P. Social Pacts in Europe- New Dinamic.
Brussel·les. ETUI, 2000.
FERNER A.; HYMAN R. "Changing Industrial Relations in Europe", 1998.
FERNER, A. El estado y las relaciones laborales en la empresa
pública. Madrid: MTSS.
FODEN, D.; MEULDERS, D. (ed.). The National Action Plans for
Employment. Brussel·les: Transfer Review, nº 4, 1999.
FRÖHLICH, D.; PEKRUHL, U. Direct participation and Organisational
Change in Europe,Japan and the USA. Colònia: Grey Literature,
1995.
FRÖHLICH, Dieter; PEKRUHL, Ulrich. Direct Participation
and Organisational Change. Fashionable but Misunderstood?. Dublin:
European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions,
1996.
FRÖLICH, Dieter; PEKRUHL, Ulrich. Direct Participation and
Organisational Change in Europe, Japan and USA. Colònia:
Working Paper, 1995.
GABAGLIO, E.; HOFFMANN, R. The ETUC in the Mirror of Industrial
Relations Research. Brussel·les: ETUI, 1998.
GABAGLIO, E.; HOFFMANN, R. (ed.). European Trade Union Yearbook.
Brussels: ETUI, 1998.
GABAGLIO, E.; HOFFMANN, R. (ed.). European Trade Union Yearbook.
Brussel·les. ETUI, 1997.
GALLIE, D.; WHITE, M.; CHENG, Y.; TOMLLINSON, M. Reestructuring
the Employment Relationship, Oxford: Clarendon Press, 1998.
GARCÍA LASO, A.. "Modelos de negociación colectiva:
aspectos económicos.". Madrid: Revista Cuaderno de Relaciones
Laborales, nº 9, 1996.
GARCÍA, S.; LUKES, S. Ciudadanía: justicia social
y participación. Madrid: Siglo XXI
GOLDTHORPE, J. (comp.) Orden y conflicto en el capitalismo contemporáneo.
Madrid: MTSS, 1990.
GORDON, A. La evolución de las relaciones laborales en
Japón. Madrid: MTSS, 1992.
GOUVERITCH, P. i d'altres. Los sindicatos y la crisis económica:
Gran Bretaña, Alemania Occidental y Suecia. Madrid: MTSS,
1991.
HALL, Peter. El gobierno de la economía. Implicaciones
políticas de la intervención estatal en la economia
en Gran Bretaña y Francia. Madrid: MTSS, 1993.
HOFFMAN, Reiner i d'altres. The German Model of Industrial Relations
between Adaptation and Erosion. Dusseldorf: Hans Böckler
Stifftung, 1998.
HUTTON, Will. The State We´re In. Londres: Vintage, 1995.
HYMAN, R. Relaciones Industriales. Madrid: Blume, 1981.
HYMAN, R.; FERNER, A.. Industrial Relations in the New Europe.
Oxford: Blackwell Ltd, 1992. ISE (ed.). Les negociations collectives
en Europa Occidentale: 1994-96. Brussel·les, 1996.
JACOBI, Otto. A Common Currency Area - a Fragmend Area for Wage.
Düsseldorf: Hans Böckler Stinftung, 1996.
KATZ, H.C.; DARBISHIRE, O. Converging Divergences: Worlwide Changes
in Employment Systems, Ithaca: Cornell UP, 2000.
KELLY, J. Rethinking Industrial Relations: Mobilization, Collectivism
and Long Waves. Londres: Routledge, 1998.
KOCHAN, Katz; McKERSIE. La transformación de las relaciones
laborales en los Estados Unidos. Madrid, 1994.
KÖHLER, H.D. "Las relaciones laborales españolas en
el marco europeo." [En MIGUÉLEZ, F.; PRIETO, C.: Las relaciones
de empleo en España. p. 399-434. Madrid: Siglo XXI, 1999.]
LANGE, P.; ROSS, G.; VANNICELLI, M. Sindicatos, cambio y crisis.
La estrategia sindical en Francia y en Italia y la economía
política. Madrid: MTSS, 1991.
LECHER, W.; PLATZER, Hans-Wolfgang. European Industrial Relations.
Londres: Routledge, 1998.
LOCKE, R.; KOCHAN, T.; PIORE, M. (ed.). Employment Relations
in a Changing World Economy. Cambridge (USA): MIT-Press, 1995.
Los pequeños estados en los mercados mundiales. Política
industrial en Europa. Madrid: MTSS.
MARKOVITS, A. La política de los sindicatos en Alemania
Occidental. Madrid: MTSS, 1988.
MILIBAND, R.; PANITCH, L.; SAVILLE, J. (ed.) El neoconservadurismo
en Gran Bretaña y Estados Unidos. València: Alfons
El Magnànim, 1992.
NILAND, J.R.; RUSSEL, D. L.; VEREVIS, D. The Future of Industrial
Relations, Global Change and Challenges. Califòrnia:
Sage. Thousand Oaks, 1994.
ORTIZ, Luis. Convergencia o permanencia de los sistemas de relaciones
laborales: reacción sindical a la introducción del
trabajo en equipo en la industria del automóvil. Madrid:
Centro de Estudios Avanzados en Ciencias Sociales, 1999.
PFALLER, A.; GOGH, Ian. Competitividad económica y Estado
de Bienestar. Madrid: Col. Informes y Estudios. MTSS, 1993.
PONZELLINI, A.M.; TREU, Tiziano. Servizi pubblici, privatizzazioni
e relazioni industriali in Europa. Milà: Franco Angeli,
1994.
POOLE, Michael. Hacia una nueva democracia industrial. Madrid:
MTSS, 1995.
POOLE, Michael. Teorías del sindicalismo. Madrid:
MTSS, 1991.
PRIETO, C.: La crisis del empleo en Europa. València:
Germanía.
REGALIA, Ida. Humanize Work and Increase Profitability?.
(Direct participation in organisational change viewed by the social
partners in Europe?.) Dublin: European Foundation for the Improvement
of Living and Working Conditions, 1995.
REGINI, Marino. Modelli di capitalismo. Bari-Roma: Laterza,
1999.
RIGBY, M.; SERRANO, R. Estrategias sindicales en Europa: Convergencia
o divergencias. Madrid: Consejo Económico y Social, 1997.
ROGERS, J., STREECK, W. (ed.) Work Councils. Chicago: The
University of Chicago Press, 1995.
SADOWSKI, Dieter; JACOBI, Otto. Employers Association in Europe
Policy Organisation. Baden-Baden: Institu für Arbeistrech
und Arbeitsbeziehungen in der EG Universität Trier, 1991.
SAYERS, George (ed.) Relaciones industriales en Gran Bretaña.
Madrid: MTSS, 1988.
SCHARPF, Fritz. Socialdemocracia y crisis económica en
Europa. València: Alfons El Magnànim, 1992.
SISSON, FREYSSINET, KRIEGER, O'KELLY, SCNABEL, SEIFERT. Pacts
for Employment and Competititveness. Concepts and Issues, Dublin:
European Foundation, 1999.
SISSON, K.. Los empresarios y la negociación colectiva.
Un estudio internnacional comparado. Madrid: MTSS, 1990.
SISSON; MARTÍN ARTILES, A. Handly restructuring. Collective
Agreements on Employment and Competitiveness. Luxemburg: Office
for Official Publications of European Communities, 2000.
SLOMP, Hans. Between Bargaining and politics. An Introduction
to European Labor Relations. Wesport, Conneticut, Londres: Praeger,
1998.
Transfer Review. Brussel·les: Edita European Trade Union
Institut.
VISSER, J. (ed.) Industrial Relations in Europe: Traditions and
Transitions. Londres: Sage, 1996.
VISSER, J., EBBINGHAUS, B. Trade Unions in Western Europe since
1945. Londres: MacMillan, 1999.
VV.AA. Las relaciones laborales en una economía globalizada.
Madrid: Revista Economía y Sociología del Trabajo,
nº 28 (número monogràfic), 1996.
WADDINGTON, J. UK Unions: Searching for a New Agenda. Brussel·les:
Transfer Review, nº 1, 1995.
WEEK, B. Relaciones industriales y limitaciones en la legislación
en Gran Bretaña. Madrid: MTSS, 1987.
WINDMULLER, J. i d'altres. Associations and Industrial Relations.
Oxford: Claredon Press, 1984.
ZAGELMAYER, S. Innovative Agreements on Employment and Competitiveness.
Luxemburg: Office for Official Publications of European Communities,
1999.