2001-2002

Llicenciatura en Traducció i Interpretació (3341)


Anàlisi i Pràctica del Discurs Escrit A (Català)(10683) 


Objectius

Coneixements

Conèixer el camp d'estudi de la lingüística aplicada, i en particular l'àmbit que inclou les diverses activitats de mediació lingüística: traducció, redacció, supervisió, etc.
Identificar i caracteritzar els aspectes pragmàtics (context, interlocutors, intencions, processos de producció i recepció) de les situacions de comunicació escrita més corrents en l’àmbit laboral: tecnicocientífiques, protocol·làries, editorials, premsa.
Caracteritzar lingüísticament (gènere, registre, estructures textuals, usos gramaticals, fraseologia) aquests discursos escrits: informes, memòries, actes de reunió, transcripcions de textos, correspondència comercial i protocol·lària, instruccions, notes de premsa, textos d'editorial, reducció i ampliació, etc.

Habilitats

Analitzar les característiques lingüisticodiscursives de diversos tipus de text de l’àmbit laboral.
Adquirir tècniques específiques de producció i valoració d'escrits professionals:
Seleccionar la informació rellevant segons criteris d’adequació comunicativa.
Organitzar la informació en estructures que s’adaptin a les necessitats del lector.
Recontextualitzar textos d'un registre a un altre (oral/escrit, grau d'especificitat).
Manipular escrits en diverses situacions: reducció, ampliació, reformulació, etc.
Millorar les capacitats de producció de textos escrits.

Continguts

Tema 1 Lingüística aplicada i mediació lingüística
La mediació lingüística: objectius, abast, tipus d'intervencions i característiques.
Diversitat discursiva en l'organització. Àmbits comunicatius: extern/intern, formal/ informal, horitzontal/vertical, ascendent/descendent, intragrup/intergrup. Tipus funcionals: tecnicocientífic, organitzatiu (administratiu, judicial), comercial i protocol·lari.

Tema 2. Anàlisi pragmàtica i discursiva de documents escrits.
Anàlisi del lector: concepte, tipologia i tècniques. Anàlisi demogràfica, organitzativa i psicològica. El context organitzatiu com a situació de comunicació.
Processament de la informació. Processos específics de producció i de recepció de textos. Estratègies de composició i de lectura: skimming, scanning, inferència. Relació entre processos cognitius i estratègies comunicatives.
Estructura i organització de la informació. Concepte de text i paratext:
Paratextos principals: portada, índexs (matèries, autors, analític), títols absoluts i interns, encapçalament, bibliografia, notes. Intertextualitat: citacions explícites.
Components textuals (objectius, apartats, conclusions, recomanacions, annexos, etc.). Components semiòtics integrats (taules, gràfics, esquemes). Disseny de documents.

Tema 3. Àmbits laborals i tipus de text

L’àmbit tecnicocientífic. Trets estilístics: impersonalitat, especialització, nominalisme, codis semiòtics, etc. L'exposició extensa: informe, memòria, projecte. Textos organitzatius: instructius i normatives.
Correspondència comercial i protocol·lària. Trets estilístics: personalització, cordialitat, claredat, estètica, etc. Cartes amb missatges positius, negatius i persuasius. Tècniques de persuasió i retòrica. L’escrit com a instrument de màrqueting i relacions públiques.
L'àmbit editorial. L’avaluació editorial (informes, crítiques i comentaris). Paratextos (contraportades, solapes, sinopsis i referències d'autors, textos publicitaris).
L'àmbit periodístic. Trets estilístics: neutralitat, concisió, impersonalitat, explicitud. Gèneres: informació, reportatge i crònica, opinió. Elements semiòtics en la premsa. Activitats: anàlisi comparativa d’una notícia en diversos mitjans, anàlisi i elaboració de paratextos (titulars, resums, entrades), anàlisi i producció d’ edicions d’originals (reformulacions, reduccions, correccions).

Bibliografia

Lectures bàsiques:
Boutet, J.; Gardin, B.; Lacoste, M. (1995) "Discours en situation de travail", Langages, 117, p. 12-31. [Reproduït al dossier.]
Cassany, D. "La mediación lingüística. ¿Una nueva profesión?", Terminómetro, número especial: "La terminología en España", p. 62-63. Barcelona: 1996. [Reproduït al dossier.]
Payrató, L. (1996) De professió, lingüista. Panorama de la lingüística aplicada. Barcelona: Empúries. Capítol 7: pàgines 72-115.

Bibliografia recomanada
1. Lingüística aplicada i mediació lingüística
Cassany, D. (1995b) "Intervenció en la comunicació escrita de les organitzacions." Tesi doctoral. Universitat de Barcelona.
Couture, B. (1992) "Categorizing Professional Discourse. Engineering, Administrative, and Technical /Professional Writing", JBTC, 6-1, p. 5-37, gener.
Payrató, L. (1996) De professió, lingüista. Panorama de la lingüística aplicada. Barcelona: Empúries.

2. Anàlisi pragmàtica i discursiva de documents escrits.
Coulthard, M. (Ed.) 1994. Advances in written text analysis. London: Routledge.
Delisau, S. (1986) Las comunicaciones escritas en la empresa. Barcelona: Vecchi.
Genette, G. (1987) Seuils. París: Seuil.
Martins-Baltar, M. (1979) "Esquisse d'un inventaire du domaine textuel". A: Martins-Baltar, M. et al. L'écrit et les écrits: Problèmes d'analyse et considerations didactiques". Estrasburg: Consell d'Europa.
Pearsall, T. (1969) Audience Analisis for Technical Writing. Glencoe [Traducció de les p. 9-20 a: Técnicas de lectura rápida. Bilbao: Deusto,1992.]
Warren, T. L. (1993) "Three Approaches to Reader Analysis" A: Communicator, 4: 6, 14-17.

3. Àmbits laborals i tipus de text.

Tecnicocientífic:
Alberola, P.; Borja, J.; Perujo, J. M.; Forcadell, J.; Cortés, C.; Bernabeu, J. (1996) Comunicar la ciència. Teoria i pràctica dels llenguatges d'especialitat. Picanya: Bullent.
Blicq, R. S. (1990) Guidelines for Report Writing. Ontario: Prentice-Hall, 2a ed.
Harkins, C.; Plung, D. L. ed. (1982) A Guide for Writing Better Technical Papers. Nova York: IEEE Press.
Kirkman, J. (1992) Good Style. Writing for Science and Technology. Londres: E & FN SPON.
Turk, C.; Kirkman, J. (1989) Effective Writing. Improving scientific, technical and business communication. Londres: E.& F.N. SPON. 2a ed.

Comunicació empresarial
Baugh, L. S. (1993) Handbook for Memo Writing. Lincolnwood (Illinois): NTC Business Books.
Baugh, L. S.; Fryar, M.; Thomas, D. (1991) Handbook for Business Writing. Lincolnwood (Illinois): NTC Business Books.
Himstreet, W. C.; Baty, W. M. (sense data) A Guide to Business Communication Illinois: Dow Jones-Irwin, Inc. [Versió castellana: Redacción de cartas e informes en la empresa. Bilbao: Deusto, 1987.]

Àmbit periodístic
Fernández Beaumont, J. (1987) El lenguaje del periodismo moderno. Estilo y normas de redacción en la prensa de prestigio. Madrid: Sociedad General Española de Librería, S. A.
Gomis Sanahuja, L. (1989) Teoria dels gèneres periodístics. Barcelona: Generalitat de Catalunya.
Martínez Albertos, J. L. (1992) Curso general de redacción periodística. Lenguaje, estilos y géneros periodísticos en prensa, radio, televisión y cine. Madrid: Paraninfo.

La presentació de l'escrit
Martínez de Sousa, J. (1987) Diccionario de ortografía técnica. Salamanca: Fundación Germán Sánchez Ruipérez.
Martínez de Sousa, J. (1992) Diccionario de tipografía y del libro. Madrid: Paraninfo.
Pujol, J. M.; Solà, J. (1995) Ortotipografia. Manual de l'autor, l'autoeditor i el dissenyador gràfic. Barcelona: Columna.

Darrera actualització 24-11-2010
© Universitat Pompeu Fabra, Barcelona